De nuij Vief Köp
In 2019 stortte de muur tussen het rondeel en de Poort Waerachtig voor een deel in. Ook het rondeel zelf begon uit te bollen. De druk van boomwortels en water konden door de muur niet worden tegengehouden. Er moest eerst uitgebreid onderzoek plaatsvinden voordat men de muur kon restaureren.
Het rondeel is vrijdag 4 april officieel geopend en op 5 april was het publiek welkom. Natuurlijk gaat zo’n gebeurtenis met feestelijkheden. En wat is het prachtig geworden. Buiten de muur bij de vijver, maar ook aan de binnenzijde al moet daar nog wat gras gaan groeien.
En het is weer mogelijk om van de hoek bij het Pesthuis naar het rondeel te klimmen en over de muur door te lopen naar het rondeel Haet ende Nijt.
De bovenvloer van het rondeel is van betonnen stroken met houtnerf. Zo suggereert het de houten planken die er misschien in een grijs verleden lagen. En met lange banken. Men schijnt vergeten te zijn dat dit nooit een plek was voor een zitje.
Binnen staat een maquette van het rondeel. We zien er de halfronde muur met schietgaten en ook de stalen balken die de bovenvloer dragen. Huh? Stalen balken?
Vanaf de straatzijde is er een poort met daarachter deze gang. Die leidt naar de binnenruimte die heel lang vol lag met aarde en daardoor niet toegankelijk was. Er is heel wat beton voor nodig om zichtbaar te maken wat eeuwenlang niet zichtbaar was.
En een buitenmuur die er nooit was, maar die noodzakelijk is om andere delen van het verdedigingswerk te bereiken. Met materialen als staal en geperforeerde plaat. Die zijn in de hele geschiedenis van het rondeel nooit gebruikt. Kennelijk was alleen het rondeel met een weergang niet spectaculair genoeg. In het streven om de geschiedenis tastbaar te maken, is men wel heel erg ver doorgeschoten. Want hoe moet een mens zich hier in vredesnaam kunnen voorstellen hoe het in oorlogstijd was? De mevrouw in het blauw kijkt richting stad, maar daar zat de vijand niet. Toen niet, tenminste.
Kort na het instorten van de muur maakte Maarten van den Berg onderstaand gedicht. Het werd op een groot dekzeil geprint en op de instorting gelegd. Nu staat het in de de afdekplaat van de goot:
ontembaar vocht de muur tegen vijand en vuur, tot zij
koortsig bollend bezweek, keien als koppen liet rollen
haar buik waarachtig een wortelwaterkraker bleek
en vijf eeuwen opende om de tijd opnieuw te stollen
Maarten van den Berg
En bij de uitgang, achter glas, een tekening van een duif. Ooit heette het rondeel De Drie Duiven.